“เจ้าซาตาน ถอยไปข้างหลังเรา” ถ้าใครที่ไม่คุ้นเคยกับพระวรสาร และได้มาอ่านบทความนี้ คงเป็นเรื่องยากที่คนนั้นจะเชื่อว่า (1) นี่เป็นคำตรัสของพระเยซูเจ้า และ (2) คำตรัสนี้จะใช้กับเปโตร ซึ่งเป็นอัครสาวกที่รักของพระเยซูเจ้า
.
เป็นไปได้อย่างไรที่นักบุญมาระโกบันทึกการให้สมญาที่น่าขายหน้าเช่นคำว่า “ซาตาน” ให้แก่บุคคลที่พระเยซูเจ้าได้ทรงเลือกให้เป็นศิลาและเป็นหัวหน้าพระศาสนจักรของพระองค์ เห็นได้ชัดว่านักบุญมาระโกไม่ได้เขียนคำว่า “ซาตาน” ขึ้นมาด้วยตัวเอง พระเยซูเจ้าต้องทรงเรียกเปโตรว่า “ซาตาน” แน่ๆ แต่ว่า ทำไมจึงเป็นเช่นนั้นเล่า
.
เปโตรก็เหมือนชาวยิวอื่นๆทั่วไปในสมัยนั้น ที่รอคอยการเสด็จมาของพระเมสสิยาห์ ผู้ซึ่งตามคำทำนายแล้ว พระองค์จะทรงเปิดยุคใหม่แห่งสันติภาพและความเจริญรุ่งเรือง คนกลุ่มต่างๆ ก็มีความคาดหวังที่แตกต่างกันว่าพระเมสสิยาห์จะเป็นแบบใด เช่น พวกฟาริสีคาดคอยพระเมสสิยาห์จะทรงเป็น “โมเสสคนใหม่” ที่จะทรงทำให้กฎหมายเข้มงวดมากขึ้น ในขณะที่พวกรักชาติ (zealots) ต้องการให้พระองค์ทรงมาเพื่อขจัดอำนาจของโรมันให้สิ้นไป และสถาปนาอาณาจักรที่ทรงอำนาจขึ้นมา แต่พระเยซูเจ้าทรงแตกต่างออกไป…..
.
นักบุญมาระโกบอกผู้อ่านของท่านว่าพระเยซูเจ้าคือพระเมสสิยาห์ แต่ไม่ใช่ในแบบประชานิยมที่มวลชนไขว่คว้ามาจากจินตนาการและความเพ้อฝัน พระภารกิจของพระเมสสิยาห์ในแบบพระเยซูเจ้าคือการบริการรับใช้ โดยมิคิดถึงตนเองและความรักที่ถวายเป็นบูชา และนี่ก็สอดคล้องกับคำทำนายที่ทรงพลังจากบทอ่านแรกของประกาศกอิสยาห์ประจำวันอาทิตย์นี้ เป็นส่วนที่เราเรียกว่า “บทเพลงที่สามของผู้รับใช้ที่ทนทุกข์” (Third Song of the Suffering Servant) ซึ่งอธิบายความเป็นบุคคลของพระผู้ซึ่งเต็มพระทัยรับความผิดของประชาชนมาเป็นของพระองค์ เพื่อจะยอมทนทุกข์แทนพวกเขา “ข้าพเจ้าหันหลังให้แก่ผู้โบยตีข้าพเจ้า และหันแก้มให้กับผู้ที่ดึงเคราข้าพเจ้า” ข้อความเหล่านี้เขียนขึ้นระหว่างปี 587 และ 582 ก่อนคริสตกาล เมื่อประชาชนต้องทนทุกข์ในการถูกเนรเทศเพราะบาปของพวกเขา ข้อความเกี่ยวกับ “ผู้รับใช้ที่ทนทุกข์” นำความบรรเทาใจมาให้ท่ามกลางความอ้างว้าง ทำให้ประชาชนเฝ้าคอยวันนั้นที่บาปของพวกเขาจะถูกยกออกไป และพระเจ้าจะทรงนำพวกเขากลับบ้าน ผู้รับใช้ที่ทนทุกข์ไม่ใช่ต้องการบอกว่าความทุกข์เป็นเรื่องดี แต่ต้องการบอกว่า พระองค์ทรงพร้อมที่จะสละองค์เป็นเครื่องบูชา และยอมทนทุกข์เพราะความรักอย่างลึกซึ้งทั้งต่อพระ และต่อประชาชนของพระองค์
.
กลับมาที่พระเยซูเจ้า พระองค์ทรงได้รับการยกย่องให้เป็นกษัตริย์และพระเมสสิยาห์ เพราะพระวาจาและกิจการมหัศจรรย์ของพระองค์ ทุกคนต้องการให้พระองค์ทรงทำกิจการอัศจรรย์ เช่น ทวีขนมปัง รักษาคนโรคเรื้อน ปลุกคนตายให้กลับคืนชีพ และยึดอำนาจทางการเมือง แต่ถึงแม้ว่าพระองค์ได้ทรงเลี้ยงอาหารผู้ที่หิวโหย และเยียวยารักษาผู้เจ็บป่วย พระองค์ก็ทรงหลีกเลี่ยงการเป็นพวกชาตินิยมที่ชอบความรุนแรง และหลีกเลี่ยงอำนาจทางการเมือง หากแต่ทรงสนับสนุนเรื่องของชีวิต และนี่คือหนทางเดียวที่เป็นไปได้สำหรับผู้ที่เต็มใจจะรับใช้ และยอมเป็นพลีบูชา – แม้จะต้องตายก็ตาม
.
เปโตรเป็นสัญลักษณ์หมายถึงพวกเรา ที่กล้าประกาศว่า “พระเยซูเจ้าทรงเป็นพระคริสตเจ้า” แต่อะไรจะเกิดขึ้นเมื่อความทุกข์ยากทับถมเราจนหมดหนทาง และเมื่อพระเยซูเจ้าทรงเชื้อเชิญเราให้ติดตามรอยพระบาทของพระองค์ บางทีซาตานที่อยู่ในตัวของพวกเราอาจจะล่อลวงให้เราไล่ตามความสุข ให้เราแสวงหาความพึงพอใจในตนเอง ไม่ให้เราแสวงหาการสละละตนเอง
.
“ถ้าผู้ใดอยากติดตามเรา ก็ให้เขาเลิกนึกถึงตนเอง ให้แบกไม้กางเขนของตน และติดตามเรา” นี่เป็นคำตรัสของพระเยซูเจ้า และยังทรงเสริมอีกว่า “ผู้ใดใคร่รักษาชีวิตของตนให้รอดพ้น จะต้องสูญเสียชีวิตนั้น” ดังนั้นเปโตรที่ในตอนเริ่มต้นเหมือนตกอยู่ในวังวนแห่งความคิดแบบซาตาน ต่อมาจะแปรเปลี่ยนไปสู่จุดสูงสุดแบบนักบุญ เมื่อท่านกลับมาประกาศว่า “ใช่แล้วพระเจ้าข้า พระองค์ทรงทราบว่า ข้าพเจ้ารักพระองค์” (ยน 21 : 15) และในกาลเวลาต่อมา เปโตรก็ได้ติดตามพระเยซูเจ้าอย่างซื่อสัตย์จนถูกตรึงกางเขนเช่นกัน โดยกลับเอาด้านศีรษะลง
.
กางเขนของเราอาจมาในรูปแบบต่างๆ เช่น การถึงวัยชรา โรคเรื้อรัง ความตาย สอบตก คู่ชีวิตที่สุดจะทน สิ่งเสพติด ความโดดเดี่ยว และชีวิตที่หมดความหมาย สถานการณ์ต่างๆเหล่านี้ต้องการให้มีการสละตนเอง ให้บริการรับใช้ผู้อื่นโดยมิคิดถึงตนเองเลย และให้มีความรักที่ยอมสละเป็นพลีบูชา มีตัวอย่างของคนจำนวนมากที่แบกกางเขนของตนอย่างกล้าหาญยิ่ง เช่น เด็กหญิงอายุ 10 ขวบคนหนึ่งที่ตายเพราะโรคมะเร็งที่กระดูก และเด็กหญิงอายุ 16 ปีอีกคนหนึ่งที่ก่อนตายได้เขียนบทกวีที่น่ารักไว้ว่า “ฉันมีโรคร้ายที่คอยคุกคามอยู่ แต่มันจะไม่เข้ามาทำให้ชีวิตฉันยุ่งเหยิง จนกว่ามันจะฆ่าฉัน ไม่ต้องสงสัยเลยว่าฉันก็กลัว กลัวความตาย แต่ฉันจะไม่นั่งเชื่องซึมหมดอาลัยตายอยากแล้วมัวครุ่นคิดว่า มันจะมาถึงเมื่อไร สิ่งที่สำคัญที่สุดในชีวิตของฉันก็คือการมีชีวิตนั่นเอง”