เกษตรครอบครัว (Family Farming)
ปี 2014 นี้ เป็นปีที่สหประชาชาติได้ประกาศให้เป็นปีครอบครัวเกษตรกร (เกษตรครอบรัว) โดยมอบหมายให้องค์การอาหารโลก หรือ FAO เป็นตัวกลางที่จะขับเคลื่อนปีครอบครัวเกษตรกรให้เป็นรูปธรรมมากขึ้น โดยมีเป้าหมายที่จะให้ผู้คนที่อยู่ในชนบทที่มีที่ดินทำกินของตนเองได้หันมาให้ความสนใจที่จะผลิตอาหารที่ปลอดภัย ปลอดสารไว้บริโภคในครัวเรือนและจำหน่ายภายในชุมชน ทั้งนี้เพื่อเสริมรายได้และลดรายจ่ายให้กับครอบครัวเกษตรกรด้วย
องค์การอาหารโลกได้เผยสถิติความอดอยากของประชากรโลกประมาณ 800-1000 ล้านคน ที่ไม่มีอาหารพอเพียงต่อการบริโภคและจะรุนแรงมากขึ้นในปี 2050 เนื่องจากสาเหตุด้านการเปลี่ยนแปลงทางสภาพภูมิอากาศ การเกิดสภาวะโลกร้อน การไม่สนใจอาชีพเกษตกรของคนรุ่นใหม่ การผูกขาดเมล็ดพันธุ์ของบริษัทยักษ์ใหญ่ที่ผลิตอาหาร ฯลฯ ทางองค์การอาหารโลกมีความเป็นห่วงเรื่องนี้เป็นอย่างมาก
ทีนี้เรามองแคบลงมาแค่ประเทศไทยและในชุมชนของเรา เรามีการทำเกษตรแบบครอบครัวอยู่แล้วตั้งแต่อดีตถึงปัจจุบัน แต่ในอนาคตจะลดน้อยลงเพราะว่าผู้ที่ทำการเกษตรส่วนใหญ่เข้าสู่วัยผู้สูงอายุ หากหมดกลุ่มนี้แล้ว การทำเกษตรแบบครอบครัวจะหมดไป คนรุ่นใหม่ที่จะมาสืบทอดจะลดน้อยลง และบริษัทยักษ์ใหญ่ที่ผลิตอาหารจะเข้ามาแทนที่ในรูปแบบเกษตรพันธสัญญา ชุมชนจะกลายเป็นแค่แรงงาน ไม่ได้เป็นเจ้าของ และทุกอย่างต้องซื้อจากบริษัท ชีวิตของเราจะเหมือนกับเรายืนอยู่บนเส้นด้าย
สิ่งสำคัญที่ครอบครัวเกษตรกรจะอยู่รอดได้อย่างยั่งยืนคือ การรักษา 4 ปัจจัยหลักของเราคือ คือ ดิน น้ำ ป่าและเมล็ดพันธุ์พื้นบ้านของเราให้ดี ซี่ง4 ปัจจัยหลักนี้เปรียบเสมือนเส้นเลือดใหญ่ของเรานั่นเอง หากเส้นเลือดใหญ่ถูกทำลายแล้ว จะเกิดอะไรกับชีวิตของเรา
สถานการที่เห็นชัดๆในชุมชนคือการเข้าสู่ระบบการผลิตแบบเเกษตรเชิงเดี่ยวที่ใช้สารเคมีอย่างเข้มข้นมากขึ้น ซึ่งการผลิตแบบนี้เป็นการผลิตที่ทำลายสภาพแวดล้อมและความหลากหลายของระบบนิเวศอย่างรุนแรง และส่งผลกระทบต่อสุขภาพของทั้งผู้ผลิตและผู้บริโภคตลอดจนสภาพแวดล้อมอื่นๆอย่างมากมาย
ด้วยเหตุนี้ จึงอยากขอเชิญชวนและช่วยกันรณรงค์ให้เกษตรกรได้หันมาทำเกษตรินทรีย์ ปลอดสารเพื่อความยั่งยืนของปัจจัยการผลิต (ดิน น้ำ ป่าและเมล็ดพันธุ์พื้นบ้าน) ตามคำประกาศของสหประชาชาติให้เป็นปีครอบครัวเกษตรกรและผลิตอาหารที่ปลอดภัยสำหรับครอบครัวและมวลมนุษยชาติ
ประเทศโลกตะวันตกหลายประเทศพบกับปัญหามามากต่อมากแล้ว ตอนนี้เขาหันกลับไปทำเกษตรครอบครัว เกษตรอินทรีย์แต่เรากลับไปทำเกษตรพันธสัญญา เราควรเรียนรู้บทเรียนและประสบการณ์จากพวกเขาบ้าง เพื่อเราจะไม่ตกหลุมหรือหลงทางเหมือนคนอื่นอีกต่อไป