* การเอาใจใส่ดูแลผู้อื่นดุจการส่งเสริมศักดิ์ศรีและสิทธิของแต่ละบุคคล

 “ความเข้าใจเรื่องบุคคลซึ่งมีกำเนิดและพัฒนาในคริสต์ศาสนาส่งเสริมการพัฒนามนุษย์แบบองค์รวม บุคคลจะหมายถึงความสัมพันธ์เสมอ ไม่ใช่ปัจเจกนิยม ซึ่งยืนยันถึงการที่ต้องหมายถึงทุกคน ไม่ใช่ตัดผู้ใดออกไป อันเป็นศักดิ์ศรีที่มีอัตลักษณ์จำเพาะที่จะล่วงละเมิดมิได้ ไม่ใช่การเอารัดเปรียบกัน” [8] แต่ละบุคคลเป็นเป้าหมายในตัวเองและไม่ใช่เป็นสิ่งที่จะวัดกันด้วยคุณค่าหรือประโยชน์ของเขา ทุกคนถูกสร้างมาเพื่อที่จะอยู่ร่วมกันเป็นครอบครัว เป็นชุมชน เป็นสังคม ซึ่งทุกคนล้วนมีศักดิ์ศรีเท่าเทียมกัน สิทธิของมนุษย์เกิดจากศักดิ์ศรีนี้เช่นเดียวกันกับหน้าที่ อย่างเช่นความรับผิดชอบที่ต้องให้การต้อนรับและช่วยเหลือคนยากจน คนป่วย คนที่ไม่มีผู้ใดให้ความสนใจ รวมถึงทุกคนที่เป็น “เพื่อนบ้านของพวกเราทั้งที่อยู่ใกล้หรือไกลทั้งในระยะทางและกาลเวลา” [9]

* การเอาใจใส่ดูและผู้อื่นเพื่อความดีและคุณประโยชน์สุขส่วนรวม

        ทุกมิติแห่งชีวิตสังคม การเมือง และเศรษกิจจะบรรลุเป้าหมายสูงสุดได้ต้องอยู่ที่การบริการรับใช้เพื่อความดีและคุณประโยชน์สุขส่วนรวม หรือพูดอีกอย่างหนึ่งคือ “จำนวนทั้งครบแห่งสภาพสังคมที่เปิดโอกาสให้ประชาชนทั้งที่เป็นกลุ่มหรือเป็นปัจเจกบุคคลบรรลุความสำเร็จของตนเองได้มากขึ้นและง่ายขึ้น” [10] ผลที่ตามมาคือ แผนงานหรือโครงการของพวกเราจะต้องคำนึงเสมอถึงผลที่จะกระทบต่อครอบครัวมนุษย์ทั้งปวง และต้องคำนึงถึงผลกระทบที่จะมีต่อทั้งปัจจุบันและชนรุ่นหลัง โรคระบาดโควิด-19 ได้แสดงให้พวกเราเห็นถึงความจริงและเวลาที่เหมาะเจาะแห่งความจริงนี้  ท่ามกลางโรคระบาด “พวกเราต่างก็รับรู้อย่างดีว่า พวกเราทุกคนต่างอยู่ในสำเภาลำเดียวกัน พวกเราทุกคนมีความเปราะบาง และไม่รู้ที่จะทำอย่างไรต่อไป ในขณะเดียวกันประเด็นนี้มีความสำคัญ และมีความจำเป็นที่พวกเราจะต้องช่วยกันพายเรือ” [11]  เพราะว่า “ไม่มีผู้ใดจะสามารถเอาตัวรอดได้ด้วยตัวตนเอง” [12] และไม่มีรัฐใดที่จะสร้างหลักประกันได้ถึงความดีประโยชน์สุขส่วนรวมแห่งประชากรของตน หากเขาจะอยู่อย่างโดดเดี่ยวตามลำพัง [13]

* การเอาใจใส่ดูแลโดยอาศัยความเอื้ออาทรต่อกัน

        ความเอื้ออาทรต่อกันแสดงออกได้อย่างเป็นรูปธรรมถึงความรักของพวกเราต่อผู้อื่น ไม่ใช่เป็นความรู้สึกแบบเลื่อนลอยแต่เป็น “ความตั้งใจที่ยืนหยัดมั่นคงปวารณาตนที่จะทำการเพื่อความดีและคุณประโยชน์สุขส่วนรวม กล่าวคือเพื่อความดีและคุณประโยชน์สุขของทุกคนและแต่ละคน พวกเราทุกคนล้วนต้องมีความรับผิดชอบต่อทุกคน” [14] ความเอื้ออาทรต่อกันช่วยให้พวกเราใส่ใจผู้อื่น ไม่ว่าจะในฐานะส่วนบุคคล หรือในวงกว้างในฐานะที่เป็นประชากรหรือเป็นชนชาติ ซึ่งเป็นเพียงสถิติหรือเป็นวิธีที่จะใช้แล้วก็ไม่สนใจเมื่อเห็นว่านั่นไม่เป็นประโยชน์อีกต่อไป แต่ต้องถือว่าแต่ละคนเป็นเพื่อนบ้านของพวกเรา เป็นเพื่อนร่วมเดินทางของพวกเรา ถูกเรียกร้องเช่นเดียวกับพวกเราให้มีส่วนร่วมในโต๊ะเลี้ยงอาหารแห่งชีวิตซึ่งทุกคนล้วนได้รับการเชื้อเชิญจากพระเจ้า

* การเอาใจใส่ดูแลและการพิทักษ์คุ้มครองสรรพสิ่งสรรพสัตว์

        สมณสาส์นเวียน “Laudato Si’” รับรู้อย่างดีว่าสรรพสิ่งสรรพสัตว์ทั้งปวงต่างก็มีการเชื่อมโยงสัมพันธ์ระหว่างกัน ในสาระยังชี้ให้เห็นถึงความสำคัญที่พวกเราจะต้องฟังเสียงร้องของคนยากจนและเสียงร้องของสรรพสิ่งสรรพสัตว์ด้วย  การฟังด้วยความตั้งใจอย่างสม่ำเสมอจะนำให้พวกเราเกิดจิตสำนึกในการเอาใจใส่ดูแลโลกซึ่งเป็นบ้านส่วนรวมของพวกเราได้อย่างมีประสิทธิภาพ รวมถึงบรรดาพี่น้องของพวกเราที่มีความทุกข์เดือดร้อนด้วย ณ จุดนี้นี้ข้าพเจ้าปรารถนาที่จะย้ำอีกครั้งหนึ่งว่า “จิตสำนึกแห่งความเป็นหนึ่งเดียวกันอย่างล้ำลึกกับธรรมชาติไม่อาจจะเป็นของแท้ได้ ถ้าหากหัวใจของพวกเราปราศจากซึ่งความอ่อนโยน ความเห็นอกเห็นใจ และความห่วงใยต่อเพื่อนมนุษย์ของพวกเรา” [15] “สันติสุข ความยุติธรรม และการเอาใจใส่ดูแลสิ่งสร้างสรพพสิ่งสรรพสัตว์ เป็นสามสิ่งที่เชื่อมโยงสัมพันธ์กัน ซึ่งจะแยกจากกันไม่ได้โดยเลือกปฏิบัติเพียงอย่างใดอย่างหนึ่ง มิฉะนั้นแล้วพวกเราจะย้อนกับไปสู่ลัทธินิยมส่วนย่อย (reductionalism) [16]